Restaureren

Het restaureren van een klok is een onderwerp van voortdurende discussie.

De een vindt het al een restauratie als van een klok het uurwerk is schoongemaakt. De ander dat alle onderdelen er hoogglans gepolijst uit moeten zien. In museumcollecties is vaak de enige eis dat de klok voor verval moet worden beschermd door het grondig schoon te maken maar lopend maken is geen verreisde en al helemaal niet het toevoegen van onderdelen.

Kortom hoe ver moet je gaan? Het mag duidelijk zijn dat dat voornamelijk een kwestie van smaak is maar ook van het type en de zeldzaamheid van het uurwerk.

Er bestaat geen enkel middeleeuwse klok meer waarvan niet belangrijke onderdelen zijn vervangen of terug gerestaureerd. Dit is een algemeen aanvaard gegeven. Bij jongere klokken is men kritischer. Is de wijzerplaat origineel? Is het type gang veranderd? De bel, wijzers, bekroning en belhekje vervangen? Duidelijk mogen zijn dat hoe zeldzamer een klok is men hier beter op moet letten maar ook dat dit soort veranderingen aan de klok meer worden geaccepteerd. Wat pertinent niet acceptabel is dat een “gewone” klok wordt gemodificeerd om er een zeldzaam exemplaar van te maken en deze voor veel geld te verkopen. Een voorbeeld hiervan zijn de recent op ebay opduikende comtoises met een Mayet of Bethune gang. Deze gangen zijn echt heel erg zeldzaam. Het blijkt mogelijk onderdelen van een ankergang te gebruiken om een spillengang comtoise te veranderen in een dergelijke zeldzame gang die veel meer geld opbrengt. Dit is pure criminaliteit waar helaas te veel liefhebbers in trappen.  

Wat wel acceptabel is zijn klokken die, vaak in de 19e eeuw, zijn veranderd van een spillengang naar een ankergang. Dit is in de loop der tijd veelvuldig gedaan en een normaal gegeven. Hoe men dergelijke klokken waardeert is een heel persoonlijk iets en een normale evolutie door de tijd van een klok. Hierbij horen ook de Mayet type comtoises waarvan het messing “ringetje” is vervangen door een email wijzerplaat, vaak gedaan aan het eind van de 18e en het begin van de 19e eeuw.